Oswojenie, zrozumienie, uwolnienie. O terapii ruchem w zaburzeniach odżywiania

Ciało ma dobrą pamięć. Codziennie napotyka trudności i wyzwania. Przyjmuje ogromną ilość bodźców i przeżywa emocje, które płyną z mózgu. W efekcie jest ono nośnikiem dużej ilości informacji. Zarówno ciało, jak i psychika osób z zaburzeniami odżywiania, doświadczają wyżej wymienionych czynników ze zdwojoną mocą. Wiele z tych stanów zakorzenia się w mięśniach w wyniku napięcia związanego przykładowo z przeżywanym stresem lub złością. W ten sposób trudne emocje mogą potęgować ból fizyczny.

Praca z ciałem jest istotnym elementem w terapii osób z zaburzeniami odżywiania. Poprzez odpowiednią stymulację prowadzi do redukcji stanu napięcia, poprawia samopoczucie oraz samoocenę. Jednym ze sposobów pracy z ciałem jest choreoterapia (inaczej: taniec terapeutyczny).

Choreoterapia to forma arteterapii (terapii sztuką) bazująca na swobodnej interpretacji ruchu. Jej celem jest osiągnięcie harmonii ciała oraz umysłu, rozwój świadomości ciała, wprawienie w stan zadowolenia, poprawa zakresu ruchów, relaksacja czy wzrost wglądu w siebie i swoje potrzeby. W myśl psychologii humanistycznej choreoterapia stawia na wolność w ekspresji siebie.

Jak przebiega choreoterapia?

Zajęcia choreoterapeutyczne mają swój schemat. Można porównać go do pisania opowiadania– składa się on ze wstępu, rozwinięcia i zakończenia:

• faza początkowa – poprzez zastosowanie krótkich ćwiczeń rozgrzewkowych terapeuta pobudza pacjenta do działania, zdejmuje z niego ciężar wstydu i próbuje przełamać w nim bariery (np. wypowiedzenie swojego imienia i dopasowanie do niego dowolnego ruchu ciałem),
• faza środkowa – zmierzenie się z wypartymi w poprzedniej fazie stanami emocjonalnymi i pełne ich doświadczenie, wzrost wglądu w siebie (terapeuta przygląda się procesowi twórczemu i prowadzi płynnie przez zadania, np. wyobrażenie unoszenia się na chmurze, która lekko unosi się na niebie),
• faza końcowa – pacjent dociera do momentu, w którym jest świadomy swojego ciała i stanów emocjonalnych, jakie wyzwalają w nim proponowane przez terapeutę ćwiczenia (propozycja wyciszenia, np. położenie się na plecach i wykonanie skanu ciała, aby sprawdzić, jak się czuje).

Zajęcia odbywają się w grupach liczących maksymalnie 30 osób i prowadzone są przez specjalistę, który obserwuje zachodzące procesy oraz umiejętnie prowadzi od jednego zadania do drugiego. To, co może wpłynąć na poziom pewności siebie w trakcie zajęć choreoterapeutycznych, to brak szablonów i zasad – każdy ruch jest właściwy, jeśli sprawia Ci przyjemność i wyzwala z napięć. Taniec terapeutyczny stosuje się zarówno wśród dzieci, jak i dorosłych borykających się z zaburzeniami odżywiania.

Funkcje tańca terapeutycznego

Warto pamiętać, że w przypadku pracy z osobą z zaburzeniami odżywiania choreoterapię należy traktować jako element uzupełniający. Taniec terapeutyczny pozwala osobie chorującej na oswojenie się ze swoim ciałem, poznanie jego możliwości oraz wydobycie trudnych emocji w celu osiągnięcia stanu oczyszczenia.

Choreoterapia tworzy bezpieczną przestrzeń na wyrażenie siebie, a także zachęca do eksploracji, uświadamiania swoich pragnień czy potrzeb. Dzięki spontanicznym ruchom wyzwala się napięcie, wzrasta produkcja endorfin, redukowany jest też poziom kortyzolu.

Zajęcia choreoterapeutyczne wpływają również na wzrost pewności siebie w kontaktach społecznych i zachęcają do przełamywania barier, co przyczynia się do integracji z członkami grupy. Poprzez pomoc w zrozumieniu własnych emocji, terapia ruchem wspiera proces wychodzenia z zaburzeń jedzenia. Choć na początku może wywołać opór czy wstyd przed spontanicznym poruszaniem się w grupie często nieznanych osób, jest to sposób na wyrażenie siebie w chwilach, kiedy trudno ująć uczucia w słowa.