Kompulsywne jedzenie

Kompulsywne objadanie się (binge eating disorder) to zaburzenie o podłożu psychicznym polegające na powtarzających się napadach jedzenia aż do nieprzyjemnego odczucia pełności. Epizody te wywołują u osoby chorującej duży dyskomfort psychiczny.

Jak działa kompulsywne objadanie się?

Kompulsywne objadanie się to zaburzenie, które wiąże się z powtarzającymi się napadami jedzenia – minimum dwa razy w tygodniu przez okres 6 miesięcy. Epizody te mają znamiona „utraty kontroli”, która objawia się poprzez bardzo szybkie tempo jedzenia, jedzenie dużych ilości mimo braku fizycznego odczucia głodu, jedzenie w samotności ze względu na uczucie wstydu oraz wstrętu do samego siebie. W przeciwieństwie do bulimii po występujących napadach osoba chorująca nie podejmuje działań kompensacyjnych, które miałyby na celu zmniejszenie masy ciała. Napady te wiążą się w dużym stopniu z negatywnymi emocjami, takimi jak napięcie, stany depresyjne, strach przed przytyciem lub poczucie nieadekwatności, od których osoba chorująca chce odwrócić swoją uwagę. Brak poczucia własnej wartości oraz mierzenie wyglądu swojego ciała według perfekcjonistycznych standardów prowadzą do pogłębienia poczucia winy. Często po epizodzie następuje podjęcie decyzji o radykalnej diecie, aż do momentu następnego napadu. Dlatego działanie zespołu kompulsywnego objadania się opisywane jest na zasadzie sprzężenia zwrotnego – osoba doświadczająca negatywnych emocji jest bardziej podatna na zachorowanie, z drugiej strony choroba wzmacnia i generuje silnie negatywne emocje. Aż 50% pacjentów cierpiących na to zaburzenie zmaga się z depresją i/lub napadami lęku.

Po czym rozpoznać kompulsywne objadanie się?

  • nawracające epizody objadania lub przejadania się
  • gwałtowny i szybki sposób jedzenia
  • konsumowanie dużych ilości jedzenia mimo braku fizycznego odczucia głodu
  • brak kontroli nad ilością spożywanego jedzenia w trakcie epizodu, któremu towarzyszy poczucie bezradności oraz wstydu
  • przygotowywanie dużych zapasów jedzenia
  • ukrywanie jedzenia i konsumowanie posiłków w samotności
  • rozbieżność między uczuciami do własnego ciała i myśleniem o tym obszarze

Jak możesz doświadczać kompulsywnego objadania się w psychice?

  • chwiejność emocjonalna, rozdrażnienie oraz skłonność do depresji
  • poczucie wstrętu oraz winy w trakcie epizodu lub po nim
  • chęć redukcji wewnętrznego napięcia lub poprawy nastroju poprzez przejedzenie
  • trudności w ekspresji własnych emocji oraz potrzeb
  • perfekcjonizm oraz sztywność
  • trudności w życiu społecznym oraz izolowanie się od rówieśników

Jak możesz doświadczać kompulsywnego objadania się w ciele?

  • problemy kardiologiczne
  • uczucie ciągłego zmęczenia
  • trudności w podjęciu aktywności fizycznej
  • nieprawidłowy poziom cukru we krwi
  • skłonność do uzależnień
  • nadwaga lub otyłość

Kompulsywne objadanie się a sytuacja rodzinna

Na występowanie kompulsywnego objadania się może mieć wpływ sytuacja rodzinna osoby chorującej. W wielu z nich obserwuje się wysoki poziom konfliktów, uzależnień, a także incydentów wykorzystywania seksualnego. Przyczynia się to do poczucia izolacji i samotności osoby chorującej, która w celu uniknięcia sporów wycofuje się z życia rodzinnego, nabywając coraz większą trudność ekspresji własnych potrzeb oraz emocji. Wysokie wymagania rodzicielskie i chwiejność emocjonalna członków rodziny także mogą mieć wpływ na poczucie nieadekwatności osoby z zaburzeniami, w wyniku czego rozwija ona uczucie wrogości w stosunku do samej siebie.

Ograniczenia diagnostyczne

Opisane powyżej objawy mogą występować pojedynczo, razem lub w formie mieszanej. Kryteria diagnostyczne nie powinny być jedynym wyznacznikiem diagnozy. Każde zaburzenie odżywiania może występować w formie atypowej, która także wymaga wsparcia i pomocy rodziny oraz specjalistów.